ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್, ಸೆ.25- ಉತ್ತರ ಖಾಂಡದ ಜೋಶಿಮಠ ಆಗಾಗ ಕುಸಿಯುತ್ತಿರುವ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ‘ಹೊಸ ನಿರ್ಮಾಣ ರಹಿತ ವಲಯ’ ಘೋಷಿಸಲಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಇಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಹೊಸ ಕಟ್ಟಡ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಬ್ರೇಕ್ ಹಾಕಲಾಗಿದೆ.
ಜೋಷಿಮಠ ತನ್ನ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಮೀರಿದೆ ಮತ್ತು “ಹೊಸ ನಿರ್ಮಾಣ ರಹಿತ ವಲಯ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಬೇಕು ಎಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ತನ್ನ 130 ಪುಟಗಳ ‘ಪೋಸ್ಟ್ ಡಿಸಾಸ್ಟರ್ ನೀಡ್ ಅಸೆಸ್‍ಮೆಂಟ್’ ವರದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಿತ್ತು. ಆ ವರದಿ ಆಧರಿಸಿ ಈ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.
ಜೋಶಿಮಠದ ಕುರಿತಾದ ಎಂಟು ವರದಿಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಒಂದಾಗಿದೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದೂ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರೀಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಂಸ್ಥೆಯಿಂದ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ಕಳೆದ ಹಲವಾರು ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿಲ್ಲ.
ವರದಿಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಿಂದ ಹೊರಗಿಡುವ ರಾಜ್ಯದ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಉತ್ತರಾಖಂಡ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದ ಕೆಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಕಳೆದ ಹಲವು ತಿಂಗಳುಗಳಿಂದ ಸರ್ಕಾರ ‘ರಹಸ್ಯ’ವಾಗಿಟ್ಟಿದ್ದ ಅವರ ಶಿಫಾರಸುಗಳನ್ನು ಈಗ ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಈ ವರ್ಷದ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ, ಎಂಟು ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಬಿಲ್ಡಿಂಗ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಜಿಯೋಲಾಜಿಕಲ್ ಸರ್ವೆ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ, ವಾಡಿಯಾ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಹಿಮಾಲಯನ್ ಜಿಯಾಲಜಿ, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಜಿಯೋಫಿಸಿಕಲ್ ರಿಸರ್ಚ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್, ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಗ್ರೌಂಡ್ ವಾಟರ್ ಬೋರ್ಡ್, ಇಂಡಿಯನ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ರಿಮೋಟ್ ಸೆನ್ಸಿಂಗ್, ನ್ಯಾಷನಲ್ ಇನ್ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಹೈಡ್ರಾಲಜಿ ಮತ್ತು ಐಐಟಿ ರೂರ್ಕಿ ,ಜೋಶಿಮಠ ಮತ್ತು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಭೂ ಕುಸಿತದ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಆದೇಶಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಜನವರಿ ಅಂತ್ಯದ ವೇಳೆಗೆ ಅವರು ಪ್ರಾಥಮಿಕ ವರದಿಗಳನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಕ್ಕೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವರದಿಗಳನ್ನು ತರುವಾಯ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು ಆದರೆ ಎಂದಿಗೂ ಸಾರ್ವಜನಿಕಗೊಳಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಕಳೆದ ವಾರ, ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಹೈಕೋರ್ಟ್‍ನ ಪರಿಗಣನೆಗೆ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರ ವರದಿಗಳ ಪ್ರತಿಗಳನ್ನು ಮುಚ್ಚಿದ ಕವರ್‍ನಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿತ್ತು.
ಪ್ರಮುಖ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ತಜ್ಞರು ಮಾಡಿದ ಹಲವಾರು ಅವಲೋಕನಗಳು ಮತ್ತು ಶಿಫಾರಸುಗಳಲ್ಲಿ ಜೋಷಿಮಠ ಪಟ್ಟಣದ ಸಾಗಿಸುವ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಕಳಪೆ ನಿರ್ಮಾಣ ವಿನ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಮಣ್ಣಿನ ಬೇರಿಂಗ್ ಸಾಮಥ್ರ್ಯದ ಮೇಲೆ ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವಿಪತ್ತು ನಿರ್ವಹಣಾ ಪ್ರಾಧಿಕಾರ ತನ್ನ ವರದಿಯಲ್ಲಿ, “ಜೋಶಿಮಠ್ನ ಸಾಮಥ್ರ್ಯವನ್ನು ಮೀರಿ ತನ್ನ ಸಾಗಿಸುವ ಸಾಮಥ್ರ್ಯ ಮೀರಿದೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಹೊಸ ನಿರ್ಮಾಣ-ರಹಿತ ವಲಯ ಎಂದು ಘೋಷಿಸಬೇಕು” ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
2011 ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಜೋಶಿಮಠದ ಜನಸಂಖ್ಯೆ 16,709 ಆಗಿತ್ತು, ಪ್ರತಿ ಚದರ ಕಿಮೀಗೆ 1,454 ಸಾಂದ್ರತೆಯೊಂದಿಗೆ. ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತದ ಪ್ರಕಾರ ದುರ್ಬಲವಾದ ಪಟ್ಟಣದ ಅಂದಾಜು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯು ಈಗ 25,000 ಮತ್ತು 26,000 ನಡುವೆ ಇದೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ.
