ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೪ ರಂದು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಮಹತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸುವುದು ಈ ದಿನದ ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಕಾಡು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಿಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು, ಅವುಗಳ ಮಹತ್ವವನ್ನು ವಿವರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾವಾದಿ ಸ್ಟೀವ್ ಇರ್ವಿನ್ ಅವರನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಅವು ಭೂಮಿಯ ಜೀವನ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಅವಿಭಾಜ್ಯ ಅಂಗವಾಗಿದೆ. ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಕೃತಿಯ ಒಡನಾಡಿಯಾಗಿರುವ ಅನುಭವವು ಮಾನವ ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಈ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮೂಲಕ, ಮಾನವೀಯ ಸಮುದಾಯಗಳು ಅನೇಕ ಉಪ ಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ನೀರು, ಗಾಳಿ, ಆಹಾರ, ಔಷಧ ಮತ್ತು ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಔಷಧದಲ್ಲಿ ಬಳಸುವ ಔಷಧಗಳು. ಇವುಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಸೌರ ಶಕ್ತಿಯ ಹರಿವಿಗೆ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯವಾದ ಕೊಡುಗೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ.
ಪ್ರತಿದಿನ ನಾವು ವನ್ಯಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಅನೇಕ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ದಿನವು ವನ್ಯಜೀವಿ ಮತ್ತು ಅದರ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ನೀಡುವ ವಿಶೇಷ ಸಂದರ್ಭವಾಗಿದೆ. ಈ ದಿನದಂದು ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುವ ಆಡಳಿತಾತ್ಮಕ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಉಪಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ದಿನದ ಪ್ರಮುಖ ಉದ್ದೇಶವೆಂದರೆ ಜನರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವುದು ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವುದು. ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ವಿನಾಯಿತಿ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ದಿನವು ಅವಕಾಶವನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇದಲ್ಲದೇ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಕುರಿತು ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಶಾಲಾ-ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಈ ದಿನಕ್ಕೆ ವಿಶೇಷ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಈ ದಿನವನ್ನು ಆಚರಿಸಲು ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ. ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆಯಲು ಜನರು ವನ್ಯಜೀವಿ ಉದ್ಯಾನವನಗಳು ಅಥವಾ ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇದಲ್ಲದೆ ಜಾಗೃತಿ ಜಾಥಾ, ಕಾರ್ಯಾಗಾರ, ಸ್ಪರ್ಧೆ, ಕವನ ವಾಚನ, ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರ ಮುಂತಾದ ಹಲವು ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
ವನ್ಯಜೀವಿ ಭೇಟಿಗಳು, ಸಾಕ್ಷ್ಯಚಿತ್ರಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ, ಪ್ರವಾಸಿ ಉದ್ಯಾನವನಗಳಲ್ಲಿ ವನ್ಯಜೀವಿ ವೀಕ್ಷಣೆ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಭೇಟಿ, ಇತ್ಯಾದಿಗಳು ದಿನದ ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳು.
ಭಾರತವು ಜೈವಿಕ ಹಾಟ್‌ಸ್ಪಾಟ್ ಆಗಿದೆ, ಅಂದರೆ, ಇದು ವಿವಿಧ ಪ್ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳಿಗೆ ನೆಲೆಯಾಗಿದೆ. ಭಾರತದ ಸಸ್ಯ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳು ಹೆಚ್ಚು ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿವೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಪಂಚದ ಜೈವಿಕ ವೈವಿಧ್ಯತೆಯ ೭ ಪ್ರತಿಶತಕ್ಕಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು. ಇದು ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ೭.೪ ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಹೆಚ್ಚು ಜೈವಿಕವಾಗಿ ವೈವಿಧ್ಯಮಯವಾಗಿರುವ ಈ ದೇಶಕ್ಕೆ ಈ ಶ್ರೀಮಂತ ಹೊದಿಕೆಯನ್ನು ಸಂರಕ್ಷಿಸಲು ಸರಿಯಾದ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಜಾಗೃತಿಯ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಪ್ತಾಹವನ್ನು ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸಮತೋಲನವನ್ನು ಕಾಪಾಡುವಲ್ಲಿ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ಪಾತ್ರದ ಬಗ್ಗೆ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಲ್ಲಿ ಜಾಗೃತಿಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಈ ವಾರವನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ದೀರ್ಘಾವಧಿಯಲ್ಲಿ ವನ್ಯಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ಹಾನಿಯು ಇಡೀ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಅದನ್ನು ವ್ಯವಸ್ಥಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಹೃದಯ ಮತ್ತು ಆತ್ಮದ ಮೂಲಕ ರಕ್ಷಿಸುವುದು ಬಹಳ ಮುಖ್ಯ. ಅರಣ್ಯ, ಕಾಡಿನಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುವ ಪ್ರಾಣಿಗಳು, ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಸೇವೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಾನವರ ನಡುವೆ ಸಹಜೀವನದ ಸಂಬಂಧವಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯ ಜನರು ಈಗ ಸುಮಾರು ೨೮ ಪ್ರತಿಶತ ಅರಣ್ಯ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ, ವಿಶ್ವ ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಪ್ತಾಹದ ಧ್ಯೇಯವು ಈಗ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸ್ತುತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ.
ನಮ್ಮ ಸುತ್ತಲಿನ ವನ್ಯಜೀವಿ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ೪ ರಂದು ’ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ದಿನ’ವನ್ನು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ಮಹತ್ತರವಾದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ, ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಈ ಸವಾಲಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ – ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಬೃಹತ್ ಅರಣ್ಯನಾಶವು ವನ್ಯಜೀವಿಗಳಿಗೆ ಆತಂಕವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರಭೇದಗಳು, ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಪ್ರಯತ್ನಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಿಗೆ ಅರಿವು ಮೂಡಿಸಲು ದಿನವು ಗಮನಹರಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಲವಾರು ಪ್ರಭೇದಗಳು ಅಳಿವಿನ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿವೆ ಎಂಬುದು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ತಿಳಿದಿರುವ ಸತ್ಯ – ಕೆಲವು ಅಧ್ಯಯನಗಳು ಪ್ರಪಂಚದಾದ್ಯಂತ ೩೭,೦೦೦ ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಜಾತಿಗಳು ಅಳಿವಿನಂಚಿನಲ್ಲಿವೆ ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ವಿವಿಧ ಜಾತಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸಲು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಸಂಖ್ಯೆಯು ತೀವ್ರವಾಗಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗಲು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ತರಲು ದಿನವನ್ನು ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.
